E-uzależnienia. Teoria, profilaktyka, terapia

Książka szczegółowo charakteryzuje tzw. uzależnienia od nowych technologii – to jest od Internetu, gier komputerowych i internetowych, sieci społecznościowych i telefonów komórkowych. Czytelnik znajdzie w niej przegląd koncepcji poszczególnych zaburzeń wraz z ich wyjaśnieniem, a także omówienie strategii zarówno profilaktycznych, jak i terapeutycznych, uznanych za skuteczne na podstawie badań prowadzonych w różnych krajach.

Sposób narracji i zakres tematyczny pozwalają na traktowanie tej publikacji jako podręcznika przeznaczonego dla profesjonalistów – lekarzy, terapeutów, specjalistów w zakresie profilaktyki oraz dla studentów kierunków medycznych i społecznych, którzy rozpoczynają pracę z dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi.

Dzięki przeglądowi najnowszej literatury i prezentacji badań klinicznych prowadzonych na świecie praca jest ważną pozycją w polskim piśmiennictwie na temat uzależnień behawioralnych związanych z nowymi technologiami.

Spis treści

Wstęp

Część 1. Uzależnienia behawioralne – teoria

Rozdział 1. Wprowadzenie

1.1. Definicje i kryteria diagnostyczne uzależnień behawioralnych

1.2. Modele teoretyczne uzależnień behawioralnych

Rozdział 2. Uzależnienie od internetu

2.1. Przegląd koncepcji

2.2. Narzędzia do pomiaru uzależnienia od internetu

Rozdział 3. Zaburzenie grania w gry

3.1. Rodzaje gier

3.2. Zaburzenia grania w gry

3.3. Motywacja do grania

3.4. Narzędzia

Rozdział 4. Portale społecznościowe

4.1. Używanie i nadużywanie SNS

4.1.1. Korelaty używania i nadużywania SNS

4.1.2. Wybrane narzędzia

4.1.3. Analiza używania

Rozdział 5. Inne zaburzenia związane z korzystaniem z internetu

5.1. E-hazard – czynniki ryzyka

5.2. Czy smartfony uzależniają?

Część 2. Uzależnienia behawioralne – profilaktyka i terapia

Rozdział 6. Przegląd strategii profilaktycznych

6.1. Poziomy profilaktyki i strategie

6.2. Profilaktyka problemowego korzystania z internetu

6.2.1. Grupa docelowa

6.2.2. Trening wybranych umiejętności

6.2.3. Charakterystyka programów

Rozdział 7. Terapia

7.1. Przegląd badań terapii uzależnień od nowych technologii

7.2. Terapia poznawczo-behawioralne a uzależnienia od nowych technologii

7.3. Wskazówki terapeutyczne

Rozdział 8. Implikacje – rozmowa z terapeutami

Obraz osób poszukujących pomocy

Stan wiedzy terapeutów

Stan wiedzy społeczeństwa

Profilaktyka

Diagnoza

Zakończenie: rekomendacje i nowe kierunki

Spis tabel

Spis schematów

Bibliografia

forma: książka

format/wymiary: A5

liczba stron: 160

rok publikacji: 2018

ISBN: 978-83-940806-6-2

odbiorcy: specjaliści zajmujący się uzależnieniami behawioralnymi – realizatorzy programów profilaktycznych, terapeuci uzależnień, a także lekarze, nauczyciele, wychowawcy, duchowni, studenci kierunków przygotowujących do pomocowej pracy z ludźmi

Recenzja

Omawiana pozycja poszerza wiedzę terapeutów, profilaktyków, studentów i wielu innych osób, które z racji swojej funkcji czy zawodu stykają się z zagrożeniami wynikającymi z uzależnień/nałogów behawioralnych (w tym skupienie się na zaburzeniach związanych z korzystanie z nowych technologii). Autorka dokonuje szerokiego przeglądu koncepcji teoretycznych i przeglądu badań, które także stanowić będą zarówno źródło jak i mogą stać się inspiracją dla badaczy.

Zaburzenia związane z problemowym używaniem komputera, internetu czy gier dotyczą coraz szerszego kręgu dzieci i młodzieży. Można nawet powiedzieć, że przybierają one wymiar epidemii w naszym kraju. Niestety, działania profilaktyczne w tym kierunku pozostawiają zbyt wiele do życzenia, brakuje programów i specjalistów. Niewiele osób rozumie to zagrożenie i je zauważa. (…)

Pierwsza część monografii ukazuje obraz zespołu cech charakteryzujących osoby z predyspozycjami do uzależnień oraz mechanizmy, które można odnaleźć także u osób cierpiących z powodu uzależnień od substancji psychoaktywnych. Jest to bardzo ważne dla terapeutów znających dobrze specyfikę uzależnień od substancji psychoaktywnych, bowiem ułatwia im znalezienie analogii między tymi uzależnieniami a uzależnieniami/nałogami behawioralnymi.

Druga część monografii poświęcona jest głównie profilaktyce dotyczącej tzw. e-uzależnień, a w oparciu o rozmowy z terapeutami sugeruje stosowanie określonych strategii terapeutycznych. Przedstawia to, co zostało naukowo potwierdzone, tzn. które strategie i jakie pogramy okazały się skuteczne w odniesieniu do tych (a nie ogólnie) zaburzeń. Ze względu na naukowe podstawy będzie mogło być podstawą do tworzenia programów profilaktycznych w Polsce (gdyż jest oparte o naukowe podstawy). Będzie to szczególnie ważne przy tworzeniu programów profilaktycznych i edukacyjnych dla rodziców do rodziców najmłodszych dzieci, co jest dzisiaj poważnym wyzwaniem dla profilaktyków. (…)

Rozdział zawierający wskazówki terapeutyczne pokazuje, że po pierwsze nie ma programów, które by były dedykowane terapii uzależnień od internetu, a po drugie sugeruje na co należy zwrócić uwagę w terapii (…). Można tę część potraktować jak przewodnik do rozpoczęcia pracy z osobą uzależnioną od internetu czy gier.

Ostatni rozdział przestawia wnioski z rozmów z terapeutami, którzy mają doświadczenie pracy z osobami uzależnionymi od nowych technologii. Wnioski te z praktycznego punktu potwierdzają założenia teoretyczne przedstawione w poprzednich rozdziałach. Podkreśla to, jak ważna jest znajomość wyników badań naukowych po to, aby nie uczyć się na bieżąco (np. podczas spotkań z klientem) czy są uzależnienia behawioralne, ale podnieść swoje kompetencje zawczasu.

dr n. med. Bohdan Woronowicz